ΞΑΝΘΗ 1922-1930

Κτηνοτροφία

Ο αριθμός των ιδιόκτητων ζώων των προσφύ­γων – χωρίς να συμπεριλαμβάνονται τα ζώα που παραχωρήθηκαν στους πρόσφυγες από την Ε.Α.Π. – ανήλθε σε 196.265 ζώα μικρά και μεγάλα, εκ των οποίων τα 112.397 μεταφέρθηκαν απ’ αυτούς κατά την εκκένωση της Αν. Θράκης και μερικά τα μετέφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Βουλγαρία. Τα υπόλοιπα 83.868 αγοράσθηκαν απ’ ευθείας από τους πρόσφυγες μέχρι το 1929 [1].
Οι επείγουσες ανάγκες και η έλλειψη μεγάλων χρηματικών πόρων απέτρεψαν την Ε.Α.Π. από τη χορήγηση εκλεκτών ποικιλιών ζώων στους πρόσφυγες. Συγκεκριμένα παραχωρήθηκαν 414 ζώα αξίας 1.830.780 δρχ. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονταν από τη Βουλ­γαρία και ήταν της ίδιας ποικιλίας με αυτά που είχαν ήδη οι πρόσφυγες.
Η συνδρομή της Ε.Α.Π. στην ανάπτυξη της κτηνοτροφίας συνεχίστηκε και με την ίδρυση του ζωοτεχνικού σταθμού. Κάθε προσφυγική οικογένεια διέθετε στην ύπαιθρο μεγάλο αριθμό ζώων, ωστόσο λόγω της επεκτάσεως των καλλιεργούμενων εκτάσεων και της έλλειψης εκτεταμένων βοσκοτόπων η εντατική κτηνοτροφία βρισκόταν σε μια συνεχή πτώση. Γενικά, η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας βρισκόταν σε σχέση αντιστρόφως ανάλογη με την επέκταση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων.

Αλιεία, ναυτιλιακή κίνηση

Η αλιεία στην επαρχία της Ξάνθης ήταν από τους τομείς με τη μικρότερη ανάπτυξη. Το λιμάνι του Πόρτο – Λάγο, αν και ήταν το επίνειο της επαρχίας, είχε ανάγκη από λιμενικά και εμβαθυντικά έργα και για το λόγο αυτό η κίνησή του ήταν ιδιαίτερα περιορισμένη[2].
Ώθηση για την εκμετάλλευση του υγρού στοιχείου της επαρχίας και παράλληλη φορολόγηση των εσόδων δόθηκε από τον οικονομικό έφορο Ξάνθης, Ε. Φραγκάκο, το 1922[3]:

Ο Οικ. Έφορος Ξάνθης διακηρύττει ότι εκτίθεται εις πλειοδοτικήν δημοπρασίαν ενοικιάσεως διετούς δια τα έτη 1923 και 1924 το δικαίωμα αλιείας 20% επί των αλιευομένων ιχθύων της παραλίας Πόρτο-Λάγο μέχρι των εκβολών του Νέστου. Αι δημοπρασίαι άρχονται από της 4 Ιανουαρίου εν Ξάνθη. Οι κεφαλαιώδεις και σπουδαιότεροι όροι της ενοικιάσεως αναφέρονται εις σχετικήν διακήρυξίν μου, ήτις εστάλη προς τους δημάχρους Θεσσαλονίκης, Καβάλλας, Αλεξανδρουπόλεως και Κομοτινής, όπου δύνανται να απευθυνθώσιν οι ενδιαφερόμενοι ως και εις τα γραφεία της οικονομικής εφορείας Ξάνθης.
Εν Ξάνθη τη 31 Δεκεμβρίου 1922
Ο Οικ. Έφορος Ξάνθης
Ε. Φραγκάκος.

Η λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας μπορούσε να γίνει αντικείμενο αλιευτικής εκμετάλλευσης, πράγμα που γρήγορα συνειδητοποίησε το ελληνικό κράτος παρέχοντας ελαφρύνσεις και προνόμια[4]:

Η χρυσοφόρος ιχθυοτρόφος λίμνη «Μπορού» παρά το Πόρτο-Λάγο εκτίθεται εις πλειοδοτικήν δημοπρασίαν ενοικιάσεως κατά τας κάτωθι διακρίσεις:
Α) Ενοικιάζεται συνολικώς δια μίαν πενταετίαν το αποκλειστικόν δικαίωμα αλιείας εν τοις ιχθυοτροφείοις και τη Λίμνη ολοκλήρω.
Β) Συγχρόνως διεξαχθήσονται δημοπρασίαι και τμηματικής ενοικιάσεως δια μίαν τριετίαν 1) του αποκλειστικού δικαιώματος αλιείας εν τοις ιχθυοτροφείοις και 2) του φόρου 20% εν τω εσωτερικώ της λίμνης.
Αι δημοπρασίαι θέλουσι λάβει χώρα εν Ξάνθη την 11ην Μαρτίου ε. έ. κατά το άρτι τεθέν εν ισχύι ημερολόγιον.
Δια πλείονας πληροφορίας ως και δι’ αποστολήν εντύπων διακηρύξεων δύναται πας βουλόμενος να αποταθή εις Γενικήν Διοίκησιν Θράκης – Διεύθυνσιν Οικονομικών Υπηρεσιών εις του Υπουργείον της Εθνικής Οικονομίας, Τμήμα αλιείας και εις απάσας τας Νομαρχίας του Κράτους.
Ο Γενικός Διοικητής
Σπ. Δάσιος.

Οι προσπάθειες για αλιευτική εγκατάσταση όμως απέτυχαν με αποτέλεσμα να μειωθούν οι θέσεις εργασίας και γενικότερα να ανακοπεί μια αναπτυξιακή πορεία της περιοχής, πράγμα που είχε επισημάνει ο Α. Μιχαλακόπουλος[5]:

Θα ηδύνατο, ασφαλώς, να επιτύχη μια συστηματική εγκατάστασις συνεταιρισμού αλιέων, υπό ειδικού δειυθυνομένη. Και η ιχθυοπαραγωγή θα ηύξανε σημαντικώς, συντελούσα εις την ευθηνίαν του βίου, και επιστημονικώτερον θα διεξήγετο και 100 – 200 οικογένειαι θα εύρισκον επαρκή πόρον ζωής.

Μόνο στο τέλος της δεκαετίας του 1920 και με την επιχορήγηση των δήμων Ξάνθης και Κομοτηνής προσέγγιζε μία φορά την εβδομάδα το φορτηγό πλοίο «Ένωσις». Παράλληλη υπήρξε και η ανέγερση λιμενικών αποθηκών και η ίδρυση ναυτικού πρακτορείου[6].
[1] Για την κτηνοτροφία αποκλειστική πηγή αποτέλεσε ο Παπαδόπουλος, ό.π., σσ. 168-169.
[2] Γενική Διεύθυνσις Θράκης, ό.π., σ. 262.
[3] Μακεδονία, 6/1/23.
[4] Μακεδονία, 15/2/23.
[5] Μιχαλακόπουλος, ό.π., σ. 608.
[6] Γενική Διεύθυνσις Θράκης, ό.π., σ. 262.