ΞΑΝΘΗ 1922-1930

Δήμαρχοι

Στην πόλη της Ξάνθης, οι δήμαρχοι, των οποίων οι θητείες συμπίπτουν με τα χρονικά όρια της εργασίας, ο Χρήστος Μπρωκούμης και ο Ευριπίδης Χασιρτζόγλου, προσπάθησαν να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης. Οι πηγές σχετίζονται κυρίως με τον δεύτερο, ωστόσο και επί δημαρχείας Μπρωκούμη, δημοσιεύτηκαν διαγωνισμοί για την εκτέλεση βασικών έργων. Μερικά απ’ αυτά ήταν η εκπόνηση ρυμοτομικού σχεδίου προφανώς στις νεόκτοιστες περιοχές, το στρώσιμο βασικών οδικών αρτηριών κ.ά. :

Ο Δήμαρχος Ξάνθης διακηρύσσει ότι εκτίθεται εις μειοδοτικόν διαγωνισμόν δι’ ενσφραγίστων προσφορών η εκπόνησις τοπογραφικού, ρυμοτομίας και κτηματογραφικού σχεδίου της πόλεως Ξάνθης επιφανείας περίπου 4000 Β. στρεμμάτων, συμφώνως τοις όροις της υπό του νομομηχανικού Ροδόπης συνταχθείσης και υπό της Γενικής Διοικήσεως Θράκης εγκριθείσης συγγραφής των υποχρεώσεων…

Δήμος Ξάνθης [στο ίδιο φύλλο]
Ο Δήμαρχος Ξάνθης διακηρύσσει ότι: Εκτίθεται εις μειοδοτικήν δημοπρασίαν η κυβολιθόστρωσις τμήματος της οδού από του Φαρμακείου Τριανταφύλλου μέχρι της οικίας Ασήμ Βέη, συμφώνως προς την από της τεχνικής υπηρεσίας του Δήμου συνταχθείσαν μελέτην.
Το έργον προϋπελογίσθη εις δραχ. 32000 εξ’ ων δραχμαί 1588 δι’ απρόοπτα έξοδα. Ποσόν εγγυοδοσίας δραχ. 1600. Η δημοπρασία ενεργηθήσεται την πρώτην Ιουλίου, ημέραν Κυριακήν από της 10ης μέχρι της μεσημβρίας εν τω Δημοτικώ Καταστήματι ενώπιον της Δημαρχιακής Επιτροπής.

Δήμος Ξάνθης [στο ίδιο φύλλο]
Ο Δήμαρχος Ξάνθης διακηρύσσει ότι: εκτίθεται εις μειοδοτικήν δημοπρασίαν δι’ ενσφραγίστων προσφορών η κατασκευή οχετών πλακοσκεπτών εν ταις συνοικίαις «Αχράν Καβάκια» συμφώνως προς την υπό των τεχνικών υπηρεσιών του Δήμου συνταχθείσα μελέτη. Το έργον προϋπελογίσθη εις δραχμάς 103000 εξ ων δραχμαί 5361 δι’ απρόοπτα έξοδα. Ποσόν εγγυοδοσία δρ. 500.
Εν Ξάνθη τη 18 Ιουνίου 1923
Ο Δήμαρχος Ξάνθης
Χρ. Μπρωκούμης.»

Λίγο αργότερα νέος διαγωνισμός δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες για το στρώσιμο με κυβόλιθους της κεντρικής οδού της Ξάνθης – μάλλον γίνεται λόγος για τη σημερινή οδό Καβάλας :

Ο Δήμαρχος Ξάνθης διακηρύσσει ότι: Εκτίθεται εις μειοδοτικόν διαγωνισμόν δι’ ενσφραγίστων προσφορών η κυβολιθόστρωσις τμήματος κεντρικής οδού της πόλεως Ξάνθης από των αποθηκών Μεμέτ Πασά μέχρι του τέρματος αυτής…Το έργον προϋπελογίσθη εις δραχμάς 375000 εξ ων δραχμαί 22952 και 53 λεπτά δι’ απρόοπτα έξοδα. Ποσόν εγγυοδοτήσεως 18750.
Εν Ξάνθη τη 27 Ιουλίου 1923.
Ο Δήμαρχος Ξάνθης
Χρ. Μπρωκούμης.

Περισσότερα στοιχεία ανευρέθηκαν για την περίοδο της δημαρχίας του Ε. Χασιρτζόγλου (1925 κεξ.), όταν βέβαια είχε καταλαγιάσει ο αρχικός πανικός της εισροής των προσφύγων και η κατάσταση σαφώς ήταν διαφορετική. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση οδηγούν τα έργα που συντελέστηκαν κατά την εποχή αυτή :
1. Παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, εξαιτίας της δημιουργίας εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Η πόλη και οι γύρω κοινότητες απέκτησαν ρεύμα και φως τουλάχιστον στις κεντρικές οδούς. Αντίθετα πριν τον ηλεκτροφωτισμό η δύση του ηλίου σήμαινε αυτομάτως και το τέλος της ημέρας :

…Καθ’ εσπέραν και πλήρεις τρόμον λόγω των εν μέση αγορά λαμβανουσών χωράν ληστειών και φόνων, σπεύδουσι προ της δύσεως του ηλίου να κλεισθώσιν εις τας οικίας των ...

2. Ιδρύθηκε και οργανώθηκε πυροσβεστική υπηρεσία με τα απαραίτητα μηχανήματα και αυτοκίνητα.
3. Δημιουργήθηκε τηλεφωνικό κέντρο με την οικονομική συνδρομή του δήμου.
4. Κατασκευάστηκαν αθλητικές εγκαταστάσεις και στάδιο, που κόστισαν 700.000 δρχ.
5. Δημιουργήθηκε νέο πολεοδομικό σχέδιο με «λεωφόρους, πλατείας, πάρκα κλπ. εξωραϊστικά έργα»,
6. Ιδρύθηκε Δημο¬τικό Νοσοκομείο 30 κλινών, με τμήμα¬τα παθολογικό και μαιευτικό και παράρτημα λοι¬μωδών νόσων 14 κλινών,
7. Εντός της πόλεως επιστρώθηκαν με διάφορα υλικά ο¬δοί 8 χιλιομέτρων και η κεντρική πλατεία,
8. Δημιουργήθηκε σφαγείο, που μπορούσε να επαρκέσει και σε πιθανή αύξηση του πληθυσμού της πόλης κατά 25%, και τέλος
9. Ο Δήμος δαπανούσε γύρω στις 300.000 δρχ. ως βοηθήματα για τους άπορους και συγκεκριμένα για την περιστασιακή νοσηλεία, για την παροχή φαρμάκων και τη διατροφή τους.
Στις αρχές επίσης της δεκαετίας του 1930 βρίσκονταν υπό κατασκευή:
1. Το νέο Δημοτικό Νοσοκομείο Ξάνθης 90 κλινών, με τμήμα παθολογικό, χειρουργικό, μαιευτικό, γυναικολογικό, μικροβιολογικό, ακτινοσκόπησης, χημείο και με σύ¬στημα απολυμάνσεως.
2. Κατασκευάζονταν, επίσης, κτίριο Λοιμοκομείου και απολυμαντήριου.
3. Παράλληλα επιστρώνονταν οδοί μήκους 3 χλμ. και
4. Είχε προγραμματιστεί η κατασκευή σχολείων και γυμνασίου με τη συνδρομή του Δήμου και του Υπουργείου Παιδείας.
Πέρα από τις παραπάνω ενέργειες ο δήμος συντηρούσε δύο νυκτερινά σχολεία και επιχορηγούσε τα υφιστάμενα αθλητικά σωματεία, ενώ, παράλληλα, απασχολούσε περίπου 400 εργάτες.